Giới trọng tài, dân bóng đá quá hiểu vụ việc xử trọng tài Hà Anh Chiến của Ban trọng tài chủ yếu chỉ là chiều theo dư luận. Những vấn đề liên quan tới sự cố trọng tài thời gian qua, chỉ là phần nổi của tảng băng chìm.

Vấn đề xử lý trọng tài luôn là câu chuyện của nội bộ Ban trọng tài. Vì thế, nhiều HLV, cầu thủ thắc mắc rằng những kết luận về trọng tài đúng, sai, hay vi phạm ở mức độ nào, chỉ có các thành viên Ban trọng tài biết với nhau, người ngoài không rõ thế nào.

Khi được hỏi về vấn đề “mổ băng”, xử lý trọng tài ra sao, câu trả lời luôn là: “Căn cứ Quy chế tổ chức và hoạt động của trọng tài BĐVN, Ban trọng tài có quyền đề xuất kỷ luật đối với các trọng tài có sai sót về chuyên môn để VFF xem xét. Tuy nhiên, việc xử lý kỷ luật đối với trọng tài có sai phạm trong khi làm nhiệm vụ, nhất là những sai phạm về chuyên môn, nghiệp vụ phải tuân theo các quy định của FIFA và VFF không được tùy tiện công khai. Chỉ có BCH VFF mới có quyền quyết định việc công khai kỷ luật đối với trọng tài”.

Từ việc không thể công khai hình thức xử lý các trọng tài, nên từ trước tới nay, nhiều người chỉ biết có thông tin trọng tài này, trọng tài kia bị treo còi, treo cờ, chứ chưa ai được nhìn thấy quyết định chính thức. Nói cách khác, theo quy định của FIFA không được phép công bố việc kỷ luật, xử trọng tài và bao nhiêu vụ trọng tài bị xử ở BĐVN lâu nay đều chỉ người trong cuộc biết.

Kể từ năm 2005 sau vụ hàng loạt trọng tài vướng vòng lao lý, những mùa giải gần đây cũng đã xuất hiện một số thông tin trọng tài bị treo còi vĩnh viễn hoặc cấm có thời hạn. Nhưng việc các trọng tài mắc lỗi bị quy tội vẫn là câu chuyện thường xảy ra mỗi khi gặp sự cố.

Vụ việc của trọng tài Hà Anh Chiến mới đây người ta thấy Ban trọng tài sốt sắng muốn xử thật nhanh và ra án phạt thật nặng để hướng dư luận tới sai sót của ông Chiến. Thế nhưng, giới cầm còi, cầm cờ đã không phục án phạt này bởi trọng tài cuối cùng vẫn chỉ là một quân cờ, luôn bị quy trách nhiệm, còn người đứng đầu thì gần như vô can.

Ở đây, có một điều rất lạ là khi thành lập BTC giải thì VPF lại mời ông Nguyễn Văn Mùi, Trưởng Ban trọng tài làm Phó BTC giải. VPF là một tổ chức thành viên của VFF và ở đây, việc sai nguyên tắc thuộc về cả Ban trọng tài lẫn VPF, VFF. Đó là cái sai về sự thiếu minh bạch, khách quan và độc lập, giống như “vừa đá bóng vừa thổi còi”.

Ở vụ của trọng tài Hà Anh Chiến, vị vua áo đen này nhận được sự phân công của Trưởng Ban trọng tài Nguyễn Văn Mùi. Như vậy, mâu thuẫn đa xảy ra bởi theo quy định, Không có bất cứ CLB, cơ quan tổ chức giải đấu hoặc bất kỳ bộ phận nào khác của các tổ chức thành viên VFF có quyền can thiệp vào quá trình trọng tài.

Đó là chưa kể vì sao một trọng tài không được đánh giá cao và từng mắc lỗi trên sân Thanh Hoá lại được bố trí bắt trận đấu được dự báo rất căng thẳng giữa Thanh Hoá và SL Nghệ An.

Thượng tầng trọng tài bóng đá Việt Nam bao năm qua chưa bao giờ yên ổn với những dây này, dây nọ. Giờ thì sau một vụ việc, những vấn đề của giới lãnh đạo trọng tài Việt lại được phơi ra rất rõ.

Trọng tài Hà Anh Chiến mắc sai lầm khó có thể bỏ qua, nhưng việc vua áo đen này bị quy trách nhiệm, bị đổ lỗi hết về mình thì thật cay đắng quá. Ngay cả việc Ban trọng tài đánh giá ông Chiến có năng lực chuyên môn chỉ ở mức trung bình nhưng vẫn tin dùng suốt 2 năm qua cho thấy sự bất hợp lý.

Đã tới lúc các trọng tài cần được bảo vệ và những lãnh đạo của họ cũng cần nhận trách nhiệm, để anh em trong giới cầm còi, cầm cờ tâm phục khẩu phục.