Việc Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương-981 trở lại Biển Đông, hoạt động trong vùng chồng lấn với Việt Nam là vi phạm luật quốc tế và thỏa thuận với Việt Nam, Tiến sĩ Trần Công Trục khẳng định.

Theo tin tức từ từ The Diplomat, giàn khoan Hải Dương-981 của Trung Quốc đã tái triển khai ngoài khơi đảo Hải Nam và về phía Tây quần đảo Hoàng Sa.

Cục An toàn Hàng hải Trung Quốc (MSA) cho biết, giàn khoan này sẽ thăm dò dầu khí từ 25/6- 20/8. Thông báo của MSSA cảnh báo cấm các tàu bè lai vãng “trong bán kính 2km xung quanh giàn khoan Hải Dương-981”.

Taylor Travel - chuyên gia về Trung Quốc cho biết: “Vùng đặc quyền kinh tế chồng lấn tại vị trí đó là 100%, hai bên đều có các lô dầu khí hoạt động nằm ở phái mình”.
Các tọa độ do MSA cung cấp cũng cho thấy giàn khoan Hải Dương-981 gần nhất với lô dầu 115 của Việt Nam.

Vị trí giàn khoan Hải Dương 981 (Đồ họa: V.Thái - V.Anh - T.Thiên/BáoTuổi trẻ).

Giàn khoan Hải Dương-981 là giàn khoan mà Bắc Kinh từng hạ đặt trái phép trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam từ tháng 5/2014. Vụ việc đã tạo ra một làn sóng chỉ trích ở trong khu vực nói riêng và trên toàn thế giới nói chung. Dưới sức ép của dư luận, tháng 7/2014, Trung Quốc đã phải rút giàn khoan Hải Dương-981 ra khỏi vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam.

Cũng theo The Diplomat, hành động đưa giàn khoan Hải Dương- 981 đến vùng biển chồng lấn vào tháng 6 năm nay có thể khiến dư luận tiếp tục lên tiếng phản đối.

The Dilpomat nhận định, hiện nay, giàn khoan Hải Dương-981 ở khu vực chưa phân định biên giới và còn quá sớm để phỏng đoán nhưng sự kiện này rất đáng để theo dõi.

Trao đổi trên báo Lao Động, Tiến sĩ Trần Công Trục - nguyên Trưởng ban Biên giới Chính phủ cho biết: “Đây không phải lần đầu tiên diễn ra chuyện này. Lần trước tháng 5 vừa qua, Trung Quốc cũng đã kéo giàn khoan này vào khu vực chồng lấn ở vịnh Bắc Bộ, nơi đang đàm phán để phân chia ranh giới. Việc họ đơn phương cắm giàn khoan là vi phạm thông lệ quốc tế, trong đó có Công ước Luật Biển LHQ, và các thỏa thuận giữa hai bên. Đang trong quá trình đàm phán thì anh không thể đơn phương hành động”.

Cũng theo Tiến sĩ Trục, đó là vùng chồng lấn, chưa phân định rõ của ai và hai bên cần đàm phán, các hành động đơn phương cũng như cách hiểu cho rằng vị trí của giàn khoan đang nằm ngoài vùng biển Việt Nam là cách hiểu không đúng, gây bất lợi cho quá trình đàm phán.

Về hoạt động của giàn khoan Hải Dương-981, Thiếu tướng Ngô Ngọc Thu, Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển, Bộ Quốc phòng cho biết: Lực lượng thực thi pháp luật trên biển của Việt Nam luôn theo dõi chặt chẽ di chuyển của giàn khoan này.

"Hiện nay giàn khoan Hải Dương 981 đang ở khu vực vùng biển phía nam cửa vịnh Bắc Bộ, đây là khu vực chưa có phân định ranh giới biển, khu vực biển chồng lấn. Với nhiệm vụ của mình lực lượng cảnh sát biển Việt Nam luôn theo dõi chặt chẽ di chuyển của giàn khoan này. Theo quy định của luật pháp quốc tế, nếu giàn khoan này di chuyển vô hại thì mình không được ngăn cản", Thiếu tướng Thu cho biết thêm.